Οι σελίδες που ακολουθούν είναι το κεφάλαιο ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ από το βιβλίο του ΘΕΟΔΩΡΟΥ Δ. ΔΑΛΑΚΟΓΛΟΥ με τίτλο "ΑΝΑΒΥΣΣΟΣ Ο ΤΟΠΟΣ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ Η ΖΩΗ" ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ          Τοπωνύμια - Οδωνύμια - Ανθρωπωνύμια.
Τα περιεχόμενα των σελίδων είναι σε ελεύθερη χρήση, με αναφορά στον συγγραφέα, όχι όμως για εμπορικούς σκοπούς.

Download Greek Fonts            Κατεβάστε ελληνικές γραμματοσειρές

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ

Αγια Βαρβάρα, η (Λόφος Αρετσού) :=Λόφος 200 μέτρα βόρεια του χωριού Ανάβυσσος. Πήρε την ονομασία του από την ομώνυμη εκκλησία στην κορυφή του. Εχει ύψος 54 μέτρα. Υπήρχε παλαιότερη εκκλησία που τη βρήκαν οι πρόσφυγες γκρεμισμένη. Υπάρχει στο νότιο μέρος του λόφου, βάση αρχαίου παρατηρητηρίου . Ακόμη υπάρχουν δύο υπόγεια εκκλησάκια, που δεν έχει ακόμη ερευνηθεί πότε φτιάχτηκαν και από ποιους. Η κατασκευή τους μοιάζει με τους μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους. Ο KAUPERT αναφέρει το λόφο σαν "VIGLA". Επίσης τον αναφέρει σαν τριγωνομετρικό και ο χάρτης διανομής του Υπουργείου Γεωργίας με το όνομα Λόφος Αρετσού
Αγια Ειρήνη, η (Λόφος Φωκαέων) := Λόφος 100 μέτρα ανατολικά της Φώκαιας με την ομώνυμη εκκλησία στην κορυφή του, η οποία είναι και η κεντρική εκκλησία του χωριού. Στην δυτική πλευρά του λόφου είναι το νεκροταφείο της Φώκαιας. Στη νότια πλευρά υπάρχει αρχαίο νεκροταφείο. Στους Χάρτες των διανομών αναφέρεται σαν Λόφος Φωκαέων
Αγια Παρασκευή, η := Περιοχή με ομώνυμη εκκλησία στον Ολυμπο. Την αναφέρει ο χάρτης του KAUPERT και του Γ.Υ.Σ. στη θέση περίπου της Βασιλικής του Ολύμπου. Αλλά υπάρχει και άλλη Αγια Παρασκευή νότια του Πύργου του Μελισσουργού που ο νέος χάρτης του Γ.Υ.Σ. αναφέρει δίπλα από το όνομα μέσα σε παρένθεση (Τσήτσου). Τσήτσου ήταν το όνομα μιας από τις ιδιοκτήτριες του Τσιφλικιού.
Αγιασμόθι, το := Περιοχή ανατολικά του Καπό. Την ονομασία "Αγιασμός" έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην ίδια περιοχή. Επίσης τη λέξη Hagiasmu έχει ο χάρτης του KAUPERT στο μεγάλο λόφο ανατολικά του Καπό.
Αγιασμός, ο := Δες Αγιασμόθι
Αγια Φωτεινή, η := Οροπέδιο 4 χιλιόμετρα ανατολικά της παραλίας του Θυμαριού, με ομώνυμη παλιά εκκλησία. Υπάρχουν πολλές διάσπαρτες αρχαιότητες, και μάλιστα τμήματα αρχαίου ναού ίσως είναι εντοιχισμένα στην εκκλησία, γιατί στον περίβολο της βρέθηκε τμήμα από αρχαία κολόνα. Πρέπει να είχε πολλούς οικισμούς κατά την περίοδο που οι πειρατές και οι επιδρομείς ρήμαζαν την Αττική, γιατί το μέρος ήταν ασφαλές και σχετικά εύφορο. Σώζονται ερείπια μεγάλου βυζαντινού οικισμού και παρατηρητήρια σε κορυφές λόφων.
Αγιοι Σαράντα, οι (Γκριτζίνα, Νάρκες) := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή βόρεια του Αγιου Παντελεήμονα και δυτικά του Αλογάρη. Εκεί που βρέθηκε ο κούρος Αριστόδικος.
Αγιος Γιώργης, ο := 1. Περιοχή ανάμεσα στα χωριά Φώκαια και Ανάβυσσο. Πεδινή περιοχή, με το παλιό εκκλησάκι του Αγιου Γιώργη στο κέντρο της. Πιθανή θέση κάποιου από τους οικισμούς του αρχαίου Ανάφλυστου. Βρέθηκε εκεί κοντά, το 1911, νεκροταφείο των γεωμετρικών χρόνων. Πρόσφατα σε ανασκαφή βρέθηκαν κτίσματα, νεκροταφείο και εκκλησάκι των πρώτων χριστιανικών χρόνων.
2. Αγιος Γιώργης (Σαν Τζώρτζης) Νησάκι εικοσιεπτά χιλιόμετρα νότια της Αναβύσσου. Είναι μακρόστενο με μήκος 4,5 και πλάτος 2 χιλιόμετρα. Στην κατοχή χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς σαν Βάση. Κοντά σε αυτό το νησάκι οι Γερμανοί βύθισαν αφού εγκατέλειψαν ένα πλοίο γεμάτο Ιταλούς αιχμάλωτους.
Αναφέρεται σε παλιούς χάρτες και σαν:
α. Albona στον χάρτη του J. Blaeu του 1640
β. S. George de Arbore de Cardinaeliw Hoet σε χάρτη του N. X. KEULEN του 1700
Αγιος Δημήτρης, ο := Περιοχή στην Τραπουριά (Ολύμπου) από την ομώνυμη εκκλησία.
Αγιος Ιωάννης, ο := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή της Βασιλικής του Ολύμπου. Επίσης την αναφέρει και ο χάρτης του KAUPERT στην ίδια περιοχή. Προφανώς μια από τις πολλές παλιές ερειπωμένες εκκλησίες, που βρίσκονται στη περιοχή του Ολύμπου.
Αγιος Νικόλαος, ο := 1. Ακρωτήρι και ευρύτερη περιοχή, με ομώνυμο οικισμό εντός σχεδίου, στο 50ο χιλιόμετρο της λεωφόρου Αθηνών -Σούνιου. Στο ακρωτήρι βρίσκεται το ομώνυμο παλιό εκκλησάκι. Βόρεια και δυτικά από εκκλησάκι υπήρχε προϊστορικός οικισμός, απομεινάρια του οποίου βλέπει κανείς ανεβαίνοντας το λόφο. Επειδή το μέρος προσφέρεται για οχυρό, και επειδή στις πλαγιές του λόφου διακρίνονται ίχνη τειχών μπορούμε να υποθέσουμε ότι σε αυτό το σημείο βρισκόταν το οχυρό του Ανάφλυστου που αναφέρει ο Ξενοφών.
2. Αγιος Νικόλαος ονομάζεται και ο υψηλότερος από τους πευκόφυτους λόφους της περιοχής ύψους 120 μέτρων.
3. Επίσης Αγιος Νικόλαος αναφέρεται στον χάρτη του KAUPERT στην περιοχή της Βασιλικής του Ολύμπου. Προφανώς μια από τις πολλές μικρές ερειπωμένες εκκλησίες, που βρίσκονται στη περιοχή του Ολύμπου.
Αγιος Παντελεήμονας, ο := Περιοχή 1.5 χιλιόμετρο βόρεια του χωριού Ανάβυσσος. Το εκκλησάκι του Αγιου Παντελεήμονα βρίσκεται στο σημείο συνάντησης των δρόμων Καλυβίων-Αναβύσσου και Κερατέας-Αναβύσσου. Χτίστηκε μάλλον τον 17ο αιώνα, αν κρίνουμε από το τρόπο κατασκευής του, γιατί δεν έχουμε καμιά γραπτή μαρτυρία για το χρόνο που κτίστηκε.
Γύρω από το εκκλησάκι υπήρχαν τα κτίσματα του μετοχιού της μονής Καισαριανής.
Η περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα θεωρείται μια από τις πιθανές θέσεις του κεντρικού οικισμού του αρχαίου Ανάφλυστου, και σίγουρα ενός από του οικισμούς που τον αποτελούσαν. Αυτό πιθανολογείται γιατί σε ακτίνα λίγων δεκάδων μέτρων από την εκκλησία έχουν βρεθεί σημαντικότατες αρχαιότητες. (Κούρος Αριστόδικος, Γεωμετρικό νεκροταφείο Νικολάου, εκτεταμένα αρχαία ερείπια, κ.α.)
Αγριλιά Μπασταρδί, η := Περιοχή ανάμεσα στο Χάρβαλο και την Τζαρτζαβίλα (Αντωνίου)
Αγροτική Τράπεζα, η (Α.Τ.Ε.) :=Οικισμός εντός σχεδίου της κοινότητας Παλαιάς Φώκαιας. Καταλαμβάνει τμήμα των περιοχών Αντωνάκη και Λογοθέτη. Το όνομα οφείλεται στον Συνεταιρισμό υπαλλήλων Αγροτικής Τράπεζας, που τα μέλη του κατέχουν την Περιοχή.
Περιοχή πλουσιότατη σε αρχαιότητες, έχουν ανασκαφεί εκεί, από την αρχαιολογική υπηρεσία νεκροταφεία των κλασικών χρόνων.
Υπάρχει μια ιστορία για κάποιους Κορωπιώτες αρχαιοκαπήλους που βρήκαν εκεί ένα άγαλμα σφίγγας, με χρυσά στολίδια, αλλά μαχαιρώθηκαν στη μοιρασιά και τους έπιασε η αστυνομία. Τη σφίγγα όμως την έβγαλαν Καλυβιώτες, που έμαθαν το μυστικό, και τώρα λένε πως βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Υπάρχουν επίσης επιφανειακά ευρήματα μεσαιωνικού οικισμού στα ανατολικά του οικισμού (Μεσοχώρι), καθώς και ίχνη ιερού των Κλασσικών χρόνων νότια του λόφου.
Αλογα, τα := (Δες Κουρτάκη)
Αλογάρης, ο (Βαλμάς) :=Λόφος 500 μέτρα βορειοανατολικά του Αγιου Παντελεήμονα, πευκόφυτος, με ύψος 105 μέτρα. Στις ανατολικές πλαγιές του προς τη Τζαρτζαβίλα υπάρχουν πάρα πολλά αρχαία ερείπια, πιθανόν κάποιος οικισμός εργατών στα μεταλλεία, όπως δείχνουν τα φτωχικά επιφανειακά όστρακα. Από τη δυτική πλαγιά όμως έχουν βρεθεί τα περίφημα αγάλματα του "Αριστόδικου" πιθανόν της "Κόρης του Βερολίνου" και του "Κούρου της Νέας Υόρκης". Σημάδι πως στην περιοχή κατοικούσαν πλούσιοι γαιοκτήμονες, ή ενοικιαστές μεταλλείων. Αλλη παλαιότερη ονομασία του είναι Βαλμάς.
Αλυκές, οι :=Περιοχή των παλαιών αλυκών Αναβύσσου στο 52ο χιλιόμετρο Αθηνών -Σούνιου. Πολύ παλιά αλυκή, λειτουργούσε στην τουρκοκρατία σαν φυσική αλυκή, χωρίς δηλαδή επέμβαση στο πήξιμο του αλατιού, αλλά μόνο συγκέντρωναν όσο είχε δημιουργηθεί από μόνο του.
Ηταν το μόνο σημείο στην περιοχή, που είχε κάποια οικονομική δραστηριότητα όταν ήρθαν οι πρόσφυγες στην Ανάβυσσο. Είναι και ο λόγος που έκανε τους Φωκιανούς πρόσφυγες να έλθουν στην περιοχή, μια και αυτοί ήξεραν από αλυκή γιατί είχαν στη πατρίδα τους.
Αλώνια, τα := 1. Μικρή περιοχή νότια από το γήπεδο της Αναβύσσου, που το έδαφος είναι επίπεδος βράχος και χρησίμευε για την εγκατάσταση κάθε καλοκαίρι της αλωνιστικής μηχανής και των θημωνιών.
2. Περιοχή απέναντι από τον Αγιο Παντελεήμονα προς το Σκόρδι, δίπλα στον επαρχιακό δρόμο, όπου υπήρχαν αλώνια τα παλιά χρόνια, αναφέρεται στον χάρτη του J. A. KAUPERT και στους χάρτες των Διανομών του Υπουργείου Γεωργίας του 1936.
3. Τα παλιά αλώνια στα Βούρλα, τότε που το άλεσμα γινόταν με ζώα που γύριζαν γύρω γύρω και πατούσαν τα στάχια.
Αμπελότοπος, ο (Κάτω αμπέλια) := Περιοχή ακριβώς νότια από το χωριό Ανάβυσσος μέχρι του Δημητριάδη. Ηταν γεμάτη αμπέλια.
Αμυγδαλιές, οι := Περιοχή διακόσια μέτρα βόρεια από το δημοτικό σχολείο Αναβύσσου, πάνω στη στροφή του επαρχιακού δρόμου, όπου υπήρχε κτήμα με αμυγδαλιές.
Ανάβυσσος, η := Ονομασία της ευρύτερης Περιοχής, και του χωριού. Το χωριό είναι προσφυγοχώρι, χτίστηκε μετά τη Μικρασιάτικη Καταστροφή, από πρόσφυγες που ήλθαν από διάφορα μέρη της Μικρασίας. Πρώτοι κάτοικοι ήταν οι πρόσφυγες από την Αρετσού, που εγκαταστάθηκαν εδώ το 1924, γι αυτό το χωριό είχε αρχικά ονομαστεί Αρετσού. Στον χάρτη του J. A. KAUPERT η περιοχή αναφέρεται σαν "Anavyso", και στον παλιό χάρτη της Γ.Υ.Σ. σαν "Ανάβυσος" με ένα σ, ενώ στον χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 αναφέρεται σαν Ανάβισσος με δύο σ και ι. Επίσης, στο οδοιπορικό του Σατωβριάνδου αναφέρεται σαν Ανάβισος, με ένα σ και ι. Σε παλιότερους χάρτες του 1600-1700 η περιοχή αναφέρεται με την αρχαία ονομασία της Ανάφλυστος. Πιθανότατα η ονομασία Ανάβυσσος προέρχεται από παραφθορά της αρχαίας ονομασίας Ανάφλυστος και όχι από τη σύνδεση των λέξεων άνω και Βήσα, όπως ισχυρίζονται μερικοί. (Βήσα ήταν αρχαίος Δήμος στην περιοχή βόρεια των Λεγραινών).
Ανάφλυστος, ο := Η αρχαία ονομασία της παραλιακής Τριτύος της Αντιοχίδας φυλής, κατά το διοικητικό χωρισμό της Αττικής από τον Κλεισθένη.
Περιλάμβανε τους Δήμους του Ανάφλυστου, της Αιγιλίας, της Βήσσας, της Ατήνης, της Αμφιτροπής, και των Θορών. Επειδή προφανώς ο Δήμος του Ανάφλυστου θα ήταν ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος Δήμος, έδωσε το όνομα του σε όλη την Τριτύ.
Ιδρυτής του Ανάφλυστου κατά τη Μυθολογία, ήταν ο ήρωας Ανάφλυστος από την Τροιζήνα, που ήταν θείος του Θησέα. Επειδή ο Ανάφλυστος δεν είχε δικό του βασίλειο, πέρασε απέναντι στην Αττική και ίδρυσε δική του πόλη τον Ανάφλυστο.
Σπουδαίος Δήμος, είχε λιμάνι και φρούριο όπως αναφέρει ο Ξενοφών. Τμήμα από τα ερείπια του λιμανιού υπήρχαν μέχρι τις μέρες μας στο σημείο του σημερινού λιμανιού της Φώκαιας. Μέσα στη θάλασσα υπάρχουν εκτεταμένα ερείπια που όμως δεν έχουν ερευνηθεί ακόμα.
Ο Βενέζης στη "Γαλήνη" του, έχοντας εντοπίσει τα κτίσματα στο βυθό, αναφέρει για κάποιο μύθο μιας βυθισμένης πολιτείας.
Το φρούριο του Ανάφλυστου που αναφέρει ο Ξενοφών, ίσως είναι στον λόφο του Αγιου Νικόλα όπου υπάρχουν τείχη που δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί. Επειδή όμως κατά τον Ξενοφώντα το τείχος του Ανάφλυστου απείχε από το τείχος του Θορικού εξήντα στάδια (έντεκα χιλιόμετρα), και επειδή έντεκα χιλιόμετρα από το Θορικό απέχει ο κόλπος της Αναβύσσου μπροστά από το Λιμεναρχείο, ίσως εδώ να βρισκόταν το φρούριο του Ανάφλυστου. Με δεδομένη βέβαια την ύπαρξη εκτεταμένων ερειπίων μέσα στον κόλπο και ότι η θάλασσα τα αρχαία χρόνια ήταν γύρω στα εκατό μέτρα πιο μέσα από τη σημερινή ακτογραμμή.
Η σιγουριά ότι υπήρχαν στην περιοχή μεγάλες κατασκευές μεγαλώνει από την ύπαρξη, βόρεια των αλυκών, μεγάλου αρχαίου λατομείου. (Είναι ο γκρεμός δίπλα στο δρόμο που πάει για Σαρωνίδα.)
Η ονομασία προέρχεται από το αρχαίο ρήμα ανά-φλύω = ανακοχλάζω, όπως το νερό που βράζει.
Αναφέρω παρακάτω τους παλιούς χάρτες στους οποίους συνάντησα αυτή την ονομασία ώστε να εντοπιστεί περίπου η εποχή που έγινε η παραφθορά του ονόματος της περιοχής.
α. ΠΤΟΛΕΜΑΪΚΟΣ του έτους 1486
β. ORTELIUS των ετών 1570-1612
γ. X. LOTTER του έτους 1778
δ. CANTELLI DA VIGNOLA του έτους 1689
Πολλοί νεότεροι, αναφέρουν τον Ανάφλυστο σαν " η Ανάφλυστος ". Πράγμα λανθασμένο, γιατί ο ήρωας που έδωσε το όνομα του ήταν γένους αρσενικού
Αντωνάκης, ο :=Λόφος και Περιοχή 2 χιλιόμετρα ανατολικά του χωριού Ανάβυσσος. Πήρε το όνομα της από τον ιδιοκτήτη του τσιφλικιού της Περιοχής. Χάρτης των διανομών του Υ.Γ. αναφέρει σαν Μεσοχώρι το λόφο του Αντωνάκη. Σήμερα ανήκει στον οικισμό της Α.Τ.Ε. Τα παλιά χρόνια εκεί μαζεύαμε μανιτάρια και φτιάχναμε "πυρήνα", (κάρβουνα από ψιλά κλαριά).
Απόλλων, ο := Ξενοδοχείο και περιοχή στην παραλία κάτω από τον οικισμό Αρετσού. (Ξενοδοχείο Ακτή Απόλλων)
Αρετσού, η :=Πρώτη ονομασία του χωριού Ανάβυσσος. Τώρα ονομάζεται Αρετσού ο οικισμός, εντός σχεδίου, στην παράλια της Αναβύσσου, που συνορεύει με τη Φώκαια.
Το όνομα προέρχεται από την Αρετσού της Μικράς Ασίας, από όπου ήρθαν οι πρώτοι κάτοικοι της Αναβύσσου. Η αρχαία ονομασία της Αρετσού ήταν Τράλλιον και ήταν αποικία των Μεγαρέων. Στη Βυζαντινή περίοδο ονομαζόταν Αρύτσιον η Αρετούσα, οι Τούρκοι την έλεγαν Ντάριτζα και οι Ελληνες κάτοικοι της μέχρι το διωγμό την έλεγαν Αρετσού η Ρύσιον.
Ετσι η ειρωνεία της τύχης ήθελε τους πρόγονους μας να ξεκινούν από την Αττική πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια, να φτιάχνουν καινούργια πατρίδα στη Μικρασία, και μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια, να έρχονται πίσω ξεριζωμένοι, στα χώματα των προγόνων τους.
Αρής, ο := Δες Αρί
Αρί, το ( Αρής, Αρύ) :=Περιοχή του Δήμου Κερατέας στο βορειοανατολικό μέρος της περιοχής Αναβύσσου. Βρίσκεται ανατολικά του δρόμου Αναβύσσου-Κερατέας στο ύψος της περιοχής Σαντόζα και κάτω, μέχρι σχεδόν το Καπό.
Υπάρχουν 4 αρχαία μεταλλευτικά Πηγάδια. Η περιοχή είναι γεμάτη αρχαιότητες, πλυντήρια, στέρνες, τάφους τύμβους. Στην περιοχή υπάρχει παλιό συγκρότημα κτισμάτων, κατ άλλους τούρκικη πυριτιδαποθήκη, κατ άλλους μοναστήρι. Στο χάρτη του J. A. KAUPERT σε αυτή τη περιοχή αναφέρεται αμαξοστάσιο. Σήμερα η μάντρα και τμήματα του κτιρίου σώζονται ενσωματωμένα σε σύγχρονη βίλα. (Βίλα Ανατόλια). Η ονομασία Αρί, προέρχεται πιθανόν από παραφθορά του ονόματος του αρχαίου Δήμου Φρεάριοι, που πιθανολογείται ότι βρισκόταν στην περιοχή.
Αλλη εκδοχή είναι να προέρχεται η ονομασία από την τουρκική λέξη ari = η μέλισσα. Σε αυτό συνηγορεί και ότι στο βόρειο μέρος της περιοχής υπάρχει λόφος με το όνομα Μελίσσια Ιατρού.
Τη γραφή της λέξης τη συνάντησα με τρεις τρόπους, γιώτα, ύψιλον, ήτα, και το γένος αρσενικό και ουδέτερο.
Αρμυρίκια, τα := Περιοχή που σήμερα είναι το ξενοδοχείο Απόλλων. Πήρε την ονομασία από τα ανθεκτικά στη αρμύρα δέντρα που φυτρώνουν εκεί.
Αρτσιδάς, ο (Αρζιντάς, Αρτζιντάς) := Νησάκι βραχώδες έκτασης 800 στρεμμάτων κοντά στην ακτή, στο ύψος του 49ου χιλιόμετρου της λεωφόρου Αθηνών Σούνιου. Η ανατολική πλευρά του είναι απόκρημνη, ενώ στην δυτική υπάρχουν τρία σημεία με λίγη αμμουδιά. Η αρχαία ονομασία του νησιού ήταν Ελαιούσα. Υπάρχει προϊστορικός οικισμός σχεδόν άθικτος γιατί μάλλον δεν ξανακατοικήθηκε από τότε το νησί. Ο J. A. KAUPERT αναφέρει την ονομασία του νησιού ARSIDA. Ο παλιός χάρτης της Γ.Υ.Σ. τον αναφέρει με τρία ονόματα Αρζιντά , (Λαγονήσι) ΕΛΑΙΟΥΣΑ Ν. Στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη συνάντησα και το όνομα Λαγούσα. Σε παλιούς χάρτες συνάντησα τις εξής ονομασίες για το νησί
α. Plecuda σε χάρτη του 1640 του J.BLAEU
β. Εlisso σε χάρτη του 1715 του N.DE FER
γ. Caldaroni σε χάρτη του X. E. BELLIN του 1738
Αρτζιντάς, ο := Δες Αρτσιδάς
Αρύ, το := Δες Αρί
Ασβεστοκάμινο, το := 1. Λόφος νοτιοανατολικά της Φώκαιας στο νότιο μέρος της κοιλάδας του Καταφυγίου, βόρεια του Προφήτη Ηλία, ύψους 266 μέτρων. Υπήρχαν στις πλαγιές του ασβεστοκάμινα.
2. Επίσης Ασβεστοκάμινο ονομαζόταν παλαιότερα η περιοχή της Χοβόλας από ασβεστοκάμινο που υπήρχε σε αυτή τη θέση. Ισως από τις στάχτες του και η ονομασία της περιοχής Χοβόλα.
Ασπρα Χώματα, τα := Περιοχή δυτικά της Φέριζας με χαρακτηριστικό άσπρο χώμα, που χρησίμευε για να "κόβουν " το μούστο.
Αστυπάλαια, η := Χάρτης του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. σημειώνει σαν Αστυπάλαια το ακρωτήρι απέναντι ακριβώς από τον Αρτζιντά, όπου είναι η βίλα του Κόκα. Επίσης το αναφέρει σαν ακρωτήρι και ο μπλε οδηγός Παρίσι -Κωνσταντινούπολη του 1912, στην ίδια περίπου θέση. Ο χάρτης αρχαίων τοπωνυμίων Αττικής, στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, αναφέρει αυτό το όνομα μέσα στον κόλπο της Αναβύσσου. Στο λήμμα Αστυπάλαια όμως, η ίδια εγκυκλοπαίδεια, αναφέρει ότι είναι το σημερινό ακρωτήρι Λαγονήσι.
Ασφακερή, η := Δες Μαλιμπούτι.
Βαλμάς, ο :=(Δες και Αλογάρης). Ο J. A. KAUPERT αναφέρει σαν Βαλμά το λόφο της Φέριζας. Ο Α. Αντωνίου αναφέρει Βαλμά τον Αλογάρη. Επίσης Βαλμά αναφέρει τον Αλογάρη και ο χάρτης του τσιφλικιού "Ολυμπος- Καταθήκι-Φοινικιά" που έγινε το 1891 από τους Π. Λιντεμάγιερ και Α. Χριστομάνο, καθώς και ο παλιός χάρτης της Γ.Υ.Σ. Οι ντόπιοι ονομάζουν Βαλμά τον πευκόφυτο λόφο του Αλογάρη. Η λέξη είναι άγνωστης ετυμολογίας, σημαίνει αυτός που τρέφει άλογα, από αυτό και η μετονομασία Αλογάρης
Βάλτος, ο (Βούρλα) := Περιοχή βόρεια από τον παραλιακό οικισμό Αρετσού, που σήμερα ονομάζεται βούρλα. Υπάρχει τριγωνομετρικό σημείο του Υπουργείου Γεωργίας, με αυτό το όνομα. Μεσαιωνική λέξη πιθανόν από τη Δωρική λέξη άλτος=άλσος.
Βαθύ Σπληθάρι, το := Χαράδρα ανάμεσα στην Τριανταφύλλεζα και τον Χάρακα.
Βελατούρι, το := Περιοχή βόρεια και ανατολικά του λόφου Αγια Βαρβάρα, όπως την αναφέρει παλιό συμβόλαιο. Ο J. A. KAUPERT αναφέρει σαν Βελατούρι την περιοχή βόρεια της Αγιας Βαρβάρας. Σήμερα δε χρησιμοποιείται το όνομα. Η ονομασία προέρχεται από τη λέξη Βίγλα, που όπως είδαμε αναφέρει ο KAUPERT στον λόφο της Αγιας Βαρβάρας. Η ονομασία είναι παραφθορά της Λατινικής λέξης (vigilia= φυλάκιο). Αξιοπρόσεκτο είναι ότι ίδια ονομασία Βελατούρι υπάρχει και στο Θορικό του Λαυρίου, όπου επίσης υπήρχε φρούριο την αρχαιότητα.
Βένια, τα := Περιοχή ανατολικά του Πύργου του Μελισσουργού, και προς την Τραπουριά. Βένι η Βένιο λέγεται το δέντρο Κέδρος, που αφθονεί στην περιοχή αυτή, και γενικά σε όλη την περιοχή Αναβύσσου. Χρησιμοποιούσαν τους κορμούς τους για δοκάρια στις στέγες, γιατί η αντοχή τους μεγάλωνε με το πέρασμα του χρόνου. Τα παλιά χρόνια τα στολίζαμε για Χριστουγεννιάτικα Δέντρα, γιατί το σχήμα του μοιάζει κάπως με του Ελατου.
Βέρεζα, η (Φέριζα) := Ονομασία του λόφου της Φέριζας, στους Χάρτες διανομών του Υπουργείου Γεωργίας. Πιθανόν από την Αρβανίτικη λέξη vere= κρασί.
Βίγλα, η := Ονομασία που αναφέρει ο KAUPERT για το λόφο της Αγιας βαρβάρας. από τη Λατινική λέξη vigilia= φυλάκιο. Σε σχέση και με την ονομασία Βελατούρι εκεί γύρω.
Βιντζιλαίος, ο := Περιοχή νότια του φερεντίνου πάνω στον δρόμο του Λαυρίου όπου είχε παλιά, μεγάλα ανθοκήπια ο Βιντζιλαίος.
Βλάχικα, τα (Βλάχικα Καλύβια, Συνοικισμός, Κτηνοτρόφοι, Κονάκια) := Οικισμός στην αρχή του δρόμου Σαρωνίδας -Αναβύσσου. Ονομάζεται έτσι γιατί πριν γίνει μόνιμος οικισμός, ήταν βλάχικα καλύβια, χειμαδιό βοσκών, Βλάχικης καταγωγής.
Βλάχικα Καλύβια, τα := Δες Βλάχικα
Βόντα, η := Περιοχή που ορίζουν ο Αγιος Παντελεήμονας, ο Καπός, του Αντωνάκη, και η Αγια Βαρβάρα. Επίπεδος κάμπος που δημιουργήθηκε από τις προσχώσεις παλιού ποταμού. Σήμερα μετά από νεροποντές πλημμυρίζει.Τα κτήματα στη Βόντα είναι κατά κανόνα λωρίδες μήκους 2 χιλιόμετρων και πλάτους 6 μέτρων. (Μερικοί την ονομάζουν και ο Βόντας). Η λέξη προέρχεται πιθανόν από το Σλαβικό voda = νερό
Βούλλα, η =: Ονομασία που χρησιμοποιείται από το χοτζέτι των Μαρκέλων σε διάφορες περιοχές, εννοώντας ότι υπάρχει κάποιο σημάδι (βούλλα) σε αυτό το σημείο. Πιθανότατα αυτά τα σημάδια ήταν όρια περιοχών μεταλλείων, γιατί τα συναντάμε μόνο στην ανατολική πλευρά της περιοχής, κοντά στους λόφους της Λαυρεωτικής. Λέξη Λατινική bulla = σφραγίδα.
Βούρλα, τα (Βάλτος) := Περιοχή νοτιά της Αναβύσσου και ανατολικά των Αλυκών. Πήρε την ονομασία από τα βούρλα που φυτρώνουν εκεί λόγω του βαλτώδους εδάφους. Παλιά εκεί βρισκόταν τα αλώνια, πριν μεταφερθούν στον Αγιο Παντελεήμονα. Λέξη Μεσαιωνική.
Βυρσοδεψείο, το := Περιοχή λίγο μετά την Αγια Βαρβάρα πάνω στον επαρχιακό δρόμο, όπου υπήρχε το βυρσοδεψείο του Ε. Χατζηπαρασκευά. Από την αρχαία λέξη βύρσα = δέρμα.
Γαιδουρονήσι, το :=Δες Πάτροκλος
Γαλάνης, ο := Λόφος στο Καταφύγι.
Γάλλος, ο := Δες Καλύψω
Γελαδόστρατα, η (Αγελαδόστρατα) := Περιοχή κοινόχρηστη, που ξεκινά από τα Βλάχικα και φτάνει μέχρι την οδό Ηλέκτρας χαμηλά στη Λάκκα. Η χρήση έδωσε και το όνομα ( δρόμος αγελάδων).
Γεράσιμος, ο :=Περιοχή δυτικά του οικισμού Αγροτικής Τράπεζας.
Γέρος, ο := Λόφος στο Καταφύγι ύψους 100 μέτρων νότια του λόφου Αντωνάκη και ανατολικά της περιοχής Μυκονιάτικα.
Γήπεδο, το := 1. Περιοχή γύρω από το γήπεδο της Αναβύσσου, στον Αγιο Παντελεήμονα.
2. Επίσης και γύρω από το γήπεδο του Πρωτέα Π.Φώκαιας, στα βορειοανατολικά του χωριού.
3. Παλιά που υπήρχε μόνο ένα γήπεδο στην περιοχή, δίπλα στο ξενοδοχείο Απόλλων, έτσι ονομάζαμε μόνο αυτή τη περιοχή.
Γιάν Κοπρισιά, η := Πετρώδες λιβάδι στη Φέριζα. (Αντωνίου)
Γιουρντάς, ο := Δες Γκιουρντάς
Γκιουρντάς, ο (Γιουρντάς) :=Λόφος που χωρίζει τη Σαρωνίδα από το Μαύρο Λιθάρι. Την ίδια ονομασία είχε και η περιοχή που σήμερα Καταλαμβάνει η Κοινότητα Σαρωνίδας. Το όνομα σημαίνει πολύ ζεστό μέρος.
Γκλιάτης, ο :=Περιοχή ανάμεσα στην Ανάβυσσο, και τον Αγιο Γιώργη. Πήρε το όνομα από τον Καλυβιώτη ιδιοκτήτη μεγάλου κτήματος στην περιοχή. Λέξη Αρβανίτικη που σημαίνει μακρύς, ψηλός.
Γκριτζίνας, ο (Νάρκες, Αγιοι Σαράντα) := Περιοχή πεντακόσια μέτρα βόρεια του Αγίου Παντελεήμονα, σήμερα ονομάζεται Νάρκες.
Γουρουνάς, ο := Περιοχή λίγο έξω από την Ανάβυσσο πάνω στον δρόμο για τη Σαρωνίδα όπου υπήρχε τα παλιά χρόνια γουρουνάδικο, μέσα στο κτήμα Δημητριάδη.
Γρασιδότοπα, τα := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή που σήμερα είναι η βίλα του Ζουμπουλάκη και το Σπίτι του Τσαμαδού.
Γρόπιζα, η := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή δυτικά της Συντερίνας. Πιθανόν από την Αρχαία λέξη γρυπός = γαμψός, καμπυλωτός.
Γυμνάσιο, το := Περιοχή γύρω από το γυμνάσιο Αναβύσσου.
Δασωμένος Λόφος, ο :=Δες Κόκκινα
Δεξαμενή, η := 1. Η κορυφή του λόφου Αγια βαρβάρα όπου κατασκευάστηκε η πρώτη δεξαμενή ύδρευσης της Αναβύσσου.
2. Επίσης η κορυφή του λόφου της Αγιας Ειρήνης για τον ίδιο λόγο.
Δημητριάδης, ο :=Περιοχή ανάμεσα στην Ανάβυσσο και τις Αλυκές γεμάτη φιστικιές. Πήρε το όνομα από τον ιδιοκτήτη της Χρίστο Δημητριάδη γαμπρό του Γιάννη Λογοθέτη τσιφλικά της περιοχής.
Δημουλιάκι, το := Λόφος ανατολικά του Αρί. Τμήμα της λοφοσειράς που χωρίζει την περιοχή της Αναβύσσου από τη Λαυρεωτική.
Δικηγορικά, τα := Δες Ξερόλακα
Δραπουριά, η := (Δες Τραπουριά) Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager στην περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Τραπουριά.
Δροσιά, η := Νέος παραθεριστικός οικισμός κυρίως αυθαιρέτων. Ανήκει διοικητικά στην Κερατέα αλλά εξυπηρετείται κυρίως από την Ανάβυσσο και τη Φώκαια. Τελευταία παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη και μάλιστα πολλοί έχουν γίνει μόνιμοι κάτοικοι του.
Εδεν, το := (Εντεν)
Ελαιώνας, ο := Περιοχή στη νότια πλαγιά του βουνού Ολυμπος (Σκόρδι), όπου υπήρχε ελαιώνας που φτιάχτηκε από τους Αναβυσσιώτες, με μπόλιασμα των αγριελιών που τότε αφθονούσαν στις πλαγιές του βουνού. Κατόπιν παραχωρήθηκε στους ακτήμονες Αναβυσσιώτες.
Σήμερα η περιοχή έχει μπει στο σχέδιο και έχουν κοπεί οικόπεδα.
Ελεούσα, η := Δες Αρτσιδάς
Ελος, το (Λίμνη) := Περιοχή του Μαύρου Λιθαριού, όπως αναφέρεται στους χάρτες του Υπουργείου Γεωργίας.
Ελυμπος, ο := Αλλη ονομασία του χωριού Ολυμπος.
Εντεν, το (Εδεν) := Ξενοδοχείο και περιοχή στο Μαύρο Λιθάρι. Η ονομασία προέρχεται από το ξενοδοχείο που χτίστηκε εκεί. Μπροστά ακριβώς από το ξενοδοχείο, μέσα στην θάλασσα υπάρχει ένας μεγάλος μαύρος βράχος. Από αυτόν πήρε το όνομα Μαύρο Λιθάρι η ευρύτερη περιοχή.
Ερμής, ο (Σούμα του Ερμή) := Περιοχή 400 μέτρα νότια της Αναβύσσου. Πήρε το όνομα από τον Καλυβιώτη Ερμή Φιλίππου που είχε αποστακτήριο (σούμα) πάνω στον επαρχιακό δρόμο Αναβύσσου-Παραλίας.
Ευκάλυπτοι, οι := 1. Η περιοχή στη βόρεια είσοδο του χωριού της Αναβύσσου όπου υπάρχει αψίδα από μεγάλους ευκαλύπτους.
2. Επίσης η περιοχή στο λιμεναρχείο της Φώκαιας.
3. Περιοχή στην παραλία του Θυμαριού.
Παλιότερα υπήρχαν πάρα πολλοί ευκάλυπτοι γύρω από τα δύο χωριά γιατί η μυρωδιά τους έδιωχνε τα κουνούπια. Από την ύπαρξη των Αλυκών και των διάφορων βαλτότοπων οι πρόσφυγες υπέφεραν πολύ από τα κουνούπια, τα πρώτα χρόνια.
Ζαρδαβίλα, η := δες Τζαρτζαβίλα
Ηρώων, το := Η πλατεία της Αναβύσσου όπου βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων ηρώων. Η επίσημη ονομασία είναι πλατεία Βασιλέως Παύλου.
Θέρμη, η := Λόφος και δασώδης περιοχή βορειοδυτικά του βουνού Ολυμπος. Είναι ο λόφος που χωρίζει τη Σαρωνίδα από το Λαγονήσι. Αρχαία ονομασία που διατηρήθηκε ως τις τις μέρες μας. Πράγμα το οποίο επιβεβαιώνουν αρχαιολογικές ανακαλύψεις θερμών λουτρών στην Περιοχή. Σήμερα ανήκει ιδιοκτησιακά στον συνεταιρισμό γιατρών "Η ΥΓΕΙΑ", που επιδιώκει να την οικοπεδοποιήσει.
Θυμάρι, το := Μεγάλη κοιλάδα στο 60ο χιλιόμετρο Αθηνών -Σούνιου. Ανήκει στην κοινότητα Π. Φώκαιας. Περιλαμβάνει δύο μεγάλες ρεματιές. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε μεγάλος παραθεριστικός οικισμός, δυστυχώς όμως χωρίς σχέδιο και οργάνωση και έτσι σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα δρόμων κοινόχρηστων χώρων κ.λ.π. Εχουν εντοπιστεί αρχαιότητες σε διάφορα σημεία του, αγροικίες, δρόμοι, τάφοι.
Καλαμιές, οι := (Δες Κάλμι)
Καλύβια Βλάχικα, τα := Περιοχή στην τελευταία ρεματιά του Θυμαριού, προς το Σούνιο, όπου υπάρχουν τα μαντριά των Μακροδημητρέων.
Κάλμι, το (Καλαμιές) := Περιοχή λοφώδης βορειοανατολικά της κορυφής Σκόρδι. Υπάρχουν αρχαία λουτρά, γι αυτό κάποιο τμήμα της περιοχής πήρε το όνομα Παλιά Λουτρά. Υπάρχουν πάρα πολλές αρχαιότητες, αγροικίες, νεκροταφεία.
Καλμόλ, ο := Ονομασία Περιοχής του καταφυγίου, ένα χιλιόμετρο ανατολικά της Φώκαιας. Πήρε το όνομα από τον ιδιοκτήτη της πρώτης βίλας στην περιοχή φαρμακοβιομήχανο που έφτιαχνε το γνωστό παυσίπονο Καλμόλ.
Καλύψω, το (Γάλλου) := ( Μερικοί το ονομάζουν Καλυψώ, και όχι με ανεβασμένο τον τόνο Καλύψω, που είναι η ξενική προφορά). Ακρωτήρι στο 49ο χιλιόμετρο Αθηνών Σούνιου. Πήρε το όνομα από ξενοδοχείο με αυτό το όνομα που χτίστηκε εκεί, από το Λάζαρο Χοτοκουρίδη που επονομαζόταν και Γάλλος. Γι αυτό και η Περιοχή παλιότερα λεγόταν "του Γάλλου".
Καμίνια, τα := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή δυτικά από του Κουρτάκη (Αλογα).
Καπό, το (Καπός, ο) := Χαμηλός λόφος, με ύψος 75 μέτρα, λίγο βορειότερα του λόφου Λογοθέτη. Αλλιώς ονομάζεται Τσούμπα Καπό. Την ονομασία αυτή έχει και ο χάρτης του KAUPERT. Γεμάτος αρχαιότητες στους πρόποδες του.
Κασίδι, το (Κασιδιάρα, Κούλουρη) := Απόκρημνος λόφος στο 64ο χιλιόμετρο Αθηνών -Σούνιου, απέναντι από το νησί του Πάτροκλου. Η ονομασία κυριολεκτικά σημαίνει χωρίς μαλλιά, άρα γυμνό από βλάστηση. Λέξη από το Λατινικό cassis = γυαλιστερό κράνος.
Κασιδιάρα := δες Κασίδι
Καστέλα, η := Την ονομασία αυτή έχει το χοτζέτι των Μάρκελων για την περιοχή κάτω από τον Προφήτη Ηλία. Αναφέρεται επίσης στον χάρτη Χριστομάνου Lindemager, στην θέση που είναι το Πυργάκι. Η ονομασία υπάρχει και σήμερα, στο οροπέδιο κάτω από τον Προφήτη Ηλία. Λέξη από το Λατινικό castellum = μικρό κάστρο.
Καταθήκι, το (Καταφύγι):= Ετσι ονομάζει το Καταφύγι το Χοτζέτι με το οποίο αγόρασαν οι Μαρκέλοι το τσιφλίκι.
Καταφύγι, το (Καταφυγή) := 1. Κοιλάδα και λόφος τρία χιλιόμετρα ανατολικά της Αναβύσσου και της Φώκαιας. Στη περιοχή υπάρχουν πολλές αρχαιότητες. Ανήκει ιδιοκτησιακά, κατά μεγάλο μέρος, στον Συνεταιρισμό Υπαλλήλων Τραπέζης Ελλάδος. Πήρε την ονομασία Καταφύγι, προφανώς γιατί ήταν καταφύγιο των κατοίκων από τις εχθρικές επιδρομές. Η σιγουριά για την ονομασία μεγαλώνει από την ύπαρξη σε κορυφή λόφου της περιοχής, ερειπίων μικρού πύργου παρατηρητηρίου - φυλακίου. Χάρτης των διανομών του Υ.Γ. αναφέρει σαν Καταφύγι το λόφο Πυργάκι.
2. Επίσης το ίδιο όνομα, Καταφύγι η Καταφυγή, έχει και το ακρωτήριο δυτικά και κάτω από το λόφο Κασίδι.
Καταφυγή, η := δες Καταφύγι
Κατσουλιέρη := 1. Λόφος βόρεια του Προφήτη Ηλία στη λοφοσειρά της Λαυρεωτικής, ύψος 220 μέτρα.
2. Περιοχή κοντά στη Φέριζα. (Αντωνίου) Από το Ρουμανικό caciula = κωνική κουκούλα πανωφοριού.
Κάτω Αμπέλια, τα := Δες Αμπελότοπος
Κιάφα Λιόρη, η := Την ονομασία αυτή έχει το χοτζέτι των Μαρκέλων κάπου στην περιοχή του Μαύρου Λιθαριού, που όμως δεν αναφέρεται στον χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager, και ούτε συνάντησα αλλού τέτοιο τοπωνύμιο για την περιοχή.
Κιάφα Μάριζα, η := Μακρόστενος λόφος με κατεύθυνση ανατολή-δύση και μικρό οροπέδιο στην κορυφή του. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά της περιοχής Αναβύσσου και κλείνει την περιοχή Αρί προς βορράν. Σημερινή ονομασία του είναι Κουμαροδιάσελο. Την παλιά ονομασία Κιάφα συναντάμε στον χάρτη των μεταλλείων του Κ.Η. Κονοφάγου. Κιάφα=ράχη, διάσελο στα Αρβανίτικα.
Κίτεζα, η (Κιτέζα) := Μεγάλη περιοχή νότια του Πύργου του Μελισσουργού.
Κλήσιζα, η := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή των σημερινών Βλάχικων. Πιθανότατα παραφθορά της λέξης εκκλησία. Μικρή εκκλησία, εκκλησίτσα.
Κολυμπήθρα, η := Μικρή περιοχή ανάμεσα στην Φώκαια και το Θυμάρι (Αντωνίου)
Κομμένος Βράχος, ο := Περιοχή στις νότιες πλαγιές του βουνού Πανί. Επίσης έτσι ονομάζουν μερικοί το Σχισμένο Βράχο.
Κονάκια, τα := Δες Βλάχικα
Κοντίτα, η := Δες Υδραγωγείο
Κόκκινα, τα (Δασωμένος Λόφος) := Το δυτικό μέρος του κόλπου της Αναβύσσου με το ακρωτήρι και τον πευκόφυτο λόφο. Η ονομασία προέρχεται από το κόκκινο χρώμα των βράχων. Παλιά υπήρχε εξοχικό κέντρο με το όνομα "Δασωμένος Λόφος", ονομασία που δινόταν και στην περιοχή. Στο λόφο υπάρχουν πολλές αρχαιότητες. Μέσα στην θάλασσα γύρω από το ακρωτήρι υπάρχουν αρχαία ναυάγια, που ο μύθος λέει ότι είναι Περσικά καράβια που ξέφυγαν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας αλλά βυθίστηκαν στη περιοχή από καταιγίδα.
Κόκκινα Λιθάρια, τα := Δες Κόκκινος Βράχος
Κόκκινο Λιθάρι, το := Περιοχή του μικρού λόφου δυτικά από το Καταφύγι. την ονομασία αναφέρει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager.
Κόκκινος βράχος, ο (Κόκκινα Λιθάρια) := Χαμηλή κορυφή στο Πανί πάνω από το Κ.Τ.Ε.Ο.
Κόπρος, ο (Πάτροκλος, Γαιδουρονήσι, Πάτροκλου Χάραξ) := Ονομα του νησιού του Πάτροκλου που το συνάντησα στο χάρτη αρχαίων τοπωνυμίων Αττικής, στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη.
Κορίτιζες, οι := Περιοχή στην Αγια Φωτεινή όπου υπάρχει πλήθος από αρχαιότητες. Οι βλάχοι ονομάζουν αυτή την περιοχή "Μνήμα της Βασιλοπούλας" (αρβανίτικα Κορίτιζες = Γούρνες που πίνουν τα πρόβατα νερό) (Αντωνίου)
Κορωνιάς, ο := Περιοχή δίπλα στις αλυκές που είχε σπίτι ο Κορωνιάς, που ήταν φύλακας στις αλυκές.
Κουδούνι, το := Σκόπελος χίλια πεντακόσια μέτρα δυτικά του ξενοδοχείου Εντεν.
Κούλουρη, η := Περιοχή στο Κασίδι.
Κουλοχέρι, το := Οι λόφοι Νοτιοανατολικά της Δροσιάς. Τμήμα της λοφοσειράς που χωρίζει την περιοχή της Αναβύσσου από τη Λαυρεωτική.
Κουμαροδιάσελο, το :=Δες Κιάφα Μάριζα
Κούρμπα, η := Απότομη στροφή στον δρόμο Αναβύσσου-Κερατέας ανάμεσα στους λόφους Κουμαροδιάσελο και Μυλόπετρα. Αμέσως μετά αρχίζει το οροπέδιο Μητροπήσι, η αρχαία Αμφιτροπή. Ονομασία από τη Λατινική λέξη curve = καμπύλη.
Κουρούνα , η := Λόφος Βορειοανατολικά της Δροσιάς. Τμήμα της λοφοσειράς που χωρίζει την περιοχή της Αναβύσσου από τη Λαυρεωτική.
Κουρτάκης, ο := Περιοχή νότια του οικισμού Ολυμπος όπου είχε μεγάλα αμπέλια ο βιομήχανος κρασιών Κουρτάκης. Οταν τα πούλησε, στην ίδια θέση έγινε ιπποφορβείο και η περιοχή πήρε την ονομασία Αλογα.
Κτηνοτρόφοι, οι := Δες Βλάχικα
Λαγούσα, η := Ονομα του νησιού Αρτζιντά που συνάντησα στο χάρτη αρχαίων τοπωνυμίων Αττικής, στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη.
Λάζντερε, το := Μικρή Περιοχή στον Αγιο Παντελεήμονα που συνορεύει με τη χωματερή. Πήρε το όνομα από ιδιοκτήτη κτήματος στην περιοχή . (Λάζντερε = το χωράφι του Λαζού. Τούρκικη λέξη).
Λαθουράδα, η := Βραχονησίδα πεντακόσια μέτρα δυτικά του ορίου Μαύρο Λιθάρι-Σαρωνίδα. Ονομασία που προέρχεται από το αρχαίο λαθουρός = λευκόγκριζος, ή από τη λέξη λαθούρι = η φάβα.
Λάκκα, η := Μεγάλη περιοχή που περικλείεται από το δρόμο Αναβύσσου -Σαρωνίδας, τις Αλυκές, τους λόφους του Αγίου Νικόλα και του Μαύρου Λιθαριού. Την ονομασία πήρε από τη μορφολογία της, που είναι επίπεδη. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε εκεί παραθεριστικός οικισμός, δυστυχώς όμως χωρίς σχέδιο και οργάνωση, και έτσι σήμερα αντιμετωπίζει πρόβλημα δρόμων, κοινόχρηστων χώρων κ.λ.π.
Λιβαδώνας, ,ο := Χείμαρος από την Αγια Φωτεινή προς τον Χάρακα.
Λιμεναρχείο, το := Περιοχή στην Φώκαια που είναι το λιμεναρχείο.
Λίμνη, η (Ελος) := Επίπεδη έκταση, βόρεια του ξενοδοχείου SARONIC GATE, ανάμεσα στον παραλιακό δρόμο και τη θάλασσα. Η ονομασία προέρχεται από την ύπαρξη, τα παλιά χρόνια, στο σημείο αυτό μικρής λιμνοθάλασσας (LAGUNE) που το καλοκαίρι όμως ξεραινόταν. Μπαζώθηκε τα τελευταία χρόνια.
Λιοτρίβι, το := Περιοχή Λίγο νότια του Αγιου Παντελεήμονα, όπου υπάρχει το λιοτρίβι του Καρατζόγλου.
Λιούλι Κούκι, το := Δες Λογοθέτη (Λιούλι Κούκι αρβανίτικα σημαίνει κόκκινο λουλούδι). Στον παλιό χάρτη της Γ.Υ.Σ. και στον χάρτη του KAUPERT αναφέρεται σαν Λινοκούκι.
Λιούτσα η := Δες Λούτσα
Λογοθέτης, ο := Λόφος και Περιοχή νότια του Καπό και βόρεια του Αντωνάκη. Σήμερα ανήκει στον οικισμό Α.Τ.Ε. Πήρε το όνομα από τον τσιφλικά της περιοχής, Αντώνη Λογοθέτη. Σώζεται ακόμα η κατοικία του τσιφλικά. Στην Περιοχή έχουν βρεθεί αρχαία νεκροταφεία. Ο J.A. KAUPERT στο χάρτη του 1887 αναφέρει το λόφο αυτό σαν Λίνο Κούκι .
Επίσης Λογοθέτη ονόμαζαν και την περιοχή του Ολύμπου νότια του Υδραγωγείου.
Λούτσα, η (Λιούτσα) := Περιοχή αμέσως νοτιοδυτικά του οικισμού Φέριζα, μέχρι το λόφο Αλογάρη. Πλήθος αρχαίων επιφανειακών ευρημάτων, όστρακα, θεμέλια κ.λ.π. Ονομασία που προφανώς προέρχεται από τα πολλά νερά που έχει.
Λούτσα στα αρβανίτικα σημαίνει λακκούβα με νερό. Η λέξη όμως είναι αρχαία Ελληνική παραφθορά του λούω>λούουσα>λούτσα.
Λόφος Αρετσού, ο := Δες Αγια Βαρβάρα
Λόφος Φωκαέων, ο := Δες Αγια Ειρήνη
Μαλβούτι, το := Ετσι ονομάζει το Μαλιμπούτι ο χάρτης της Γ.Υ.Σ.
Μάλια Μάδε, η := Μεγάλος λόφος στη Σάκα. (Αντωνίου)
Μαλιμπούτι, το (Ασφακερή, Μαλβούτι) := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης του KAUPERT, και του Γ.Υ.Σ. στον λόφο ακριβώς νότια της Φώκαιας, και ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager δυτικότερα όμως προς τη Χωράφα. Μάλι Μπούτι = μεγάλο βαρέλι, αρβανίτικη λέξη, με αρχαία Ελληνική προέλευση μάλα = πάρα πολύ.
Μαλτέζος, ο := Περιοχή δίπλα στον Αγιο Γιώργη, από το όνομα παλιού ιδιοκτήτη κτημάτων στην περιοχή.
Μανούτσος, ο := Περιοχή βορειοανατολικά του Αρί, σήμερα γεμάτη εξοχικά αυθαίρετα, οι οικιστές των οποίων έδωσαν το όνομα Γαλήνη στην περιοχή.
Μανταύσι, το (ή Μενταύσι) := Την ονομασία αυτή έχει το χοτζέτι των Μαρκέλων για την περιοχή του Σκόρδι, που όμως δεν αναφέρεται στον χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager, και ούτε τη συνάντησα σε άλλο χάρτη.
Μαρκέλου, οι := 1. Βραχονησίδες τριακόσια μέτρα δυτικά του βόρειου άκρου της Σαρωνίδας. Πήραν το όνομα από το Μαρκέλο που αγόρασε το Τσιφλίκι της Αναβύσσου από τους Τούρκους, Δερβίς Αγά, Αλή, και Χαφιζέ, το 1830. Ηταν από την Αίγινα αλλά προφανώς το όνομα του, και ίσως και η καταγωγή του, είναι Ρωμαϊκά.
2. Επίσης Μαρκέλου ονομαζόταν η περιοχή βόρεια του Σκόρδι ανάμεσα στις Καλαμιές και τη Θέρμη.
Μαύρο Λιθάρι, το := Περιοχή κατά μήκος του παραλιακού δρόμου Αθηνών Σουνίου, από τα όρια της Σαρωνίδας μέχρι τον Αγιο Νικόλα. Πήρε το όνομα από το μεγάλο μαύρο βράχο μέσα στην θάλασσα μπροστά στο ξενοδοχείο Έντεν. Σήμερα είναι πυκνοκατοικημένη περιοχή από εξοχικά σπίτια. Ονομασία παλαιότερη του 1880 γιατί την αναφέρει ο KAUPERT, και ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891.
Μεγάλη Λάκα, η := Η περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Χωράφα. Ονομασία από το χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager.
Μελίσσια Ιατρού, τα := Ο λόφος με τα πεύκα που βρίσκεται στο Αρί δεξιά του δρόμου Αναβύσσου Κερατέας στο ύψος της διασταύρωσης της Φέριζας.
Μελισσουργός, ο := Περιοχή 5 χιλιόμετρα βόρεια της Αναβύσσου ακολουθώντας το δρόμο προς Καλύβια. Πήρε το όνομα από το Γεώργιο Μελισσουργό που σαν γαμπρός των αρχικών Τσιφλικάδων Μαρκέλων, εκμεταλλευόταν την περιοχή και έμενε εκεί. Το σπίτι που έφτιαξε και έμοιαζε με πύργο σώζεται ακόμη σε πολύ καλή κατάσταση. Διακόσια μέτρα βορειότερα ανακαλύφθηκε ο περίφημος κούρος Κροίσος. Ολη η περιοχή είναι γεμάτη αρχαία νεκροταφεία, οικισμούς, λουτρά, παλαιοχριστιανικές εκκλησίες.
Μενδελιώτης, ο := Αναφέρεται στο Χοτζέτι των Μαρκέλων κοντά στην Συντερίνα.
Μενταύσι, το := Δες Μανταύσι
Μεσοσπορίτισα, η := ( Δες Παναγία Μεσοσπορίτισα)
Μετόχι της Αναβύσσου, το := Η περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα όπως την ονομάζει ο KAUPERT. Στην Περιοχή που σήμερα είναι τα κτίσματα του Μπούκη υπήρχαν κτίσματα της Μονής Καισαριανής. Ιδιοκτησία της μονής ήταν σχεδόν όλος ο κάμπος της Αναβύσσου.
2. Επίσης Μετόχι αναφέρεται και μια περιοχή βόρεια του Προφήτη Ηλία.
Μήλια, η := Ο δυτικός από τους τρεις λόφους του Αγιου Νικόλα,προς το Μαύρο Λιθάρι. Πήρε το όνομα από το κοριτσάκι που δολοφονήθηκε εκεί λίγο πριν τον πόλεμο του 1940. Το γεγονός αναφέρει και ο Ηλίας Βενέζης στο μυθιστόρημα του "Γαλήνη".
Μητροπήσι, το := Περιοχή στο βορειοανατολικό άκρο της κοιλάδας της Αναβύσσου, βόρεια του Αρί. Είναι σχεδόν με βεβαιότητα η θέση του αρχαίου δήμου της Αμφιτροπής, της Αντιοχίδας φυλής. Ανήκει διοικητικά στον Δήμο Κερατέας. ο χάρτης του J. A. KAUPERT αναφέρει στην περιοχή ερείπια μοναστηριού, γαλαρίες, και αρχαία.
Μηχανή, η := Περιοχή στην διασταύρωση της παραλιακής λεωφόρου με τη λεωφόρο Καραμανλή, όπου υπήρχε το μηχανοστάσιο των Αλυκών που αντλούσε το νερό από τη θάλασσα
Μνήμα Αράπη, το := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager, καθώς και χοτζέτι του Μαρκέλου, στην περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Βούρλα, βόρεια του οικισμού Αρετσού. Δεν μπόρεσα να τη διασταυρώσω.
Μικρός Ελαιών, ο := Περιοχή στη Σαρωνίδα βόρεια του λόφου της σημερινής εκκλησίας. Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager.
Μόκριζα, η (Μυλόπετρα) := Λόφος αριστερά όπως ανεβαίνουμε την ανηφόρα για Κερατέα, στην Κούρμπα. Σχηματίζουν με το Κουμαροδιάσελο τη ρεματιά που ανάμεσα της περνάει ο δρόμος Αναβύσσου - Κερατέας. Αρβανίτικα μόκρα σημαίνει μυλόπετρα. Ο παλιός χάρτης της Γ.Υ.Σ. αναφέρει σαν Μόκριζα το λόφο της Φέριζας.
Μόλος, ο := Δες Μώλος
Μονομερήτισα, η := Περιοχή βορειοδυτικά του Πύργου του Μελισσουργού με μικρό λόφο. Υπάρχουν ερείπια μικρής εκκλησίας, της Παναγίας Μονομερήτισας, που κατά τη παράδοση κτίστηκε σε μια μέρα.
Μπότσης, ο := Περιοχή ανάμεσα στην Ανάβυσσο και τη Φώκαια όπου είχε μεγάλο κτήμα ο Καλυβιώτης Μπότσης.
Μπούκουρα := Το αναφέρει σαν τριγωνομετρικό σταθερό ο χάρτης διανομής του Υπουργείου Γεωργίας, βόρεια του χωριού Ολυμπος.
Μυκονιάτικα, τα := Περιοχή ένα χιλιόμετρο βορειοανατολικά της Φώκαιας. Εκεί κτίστηκε ένας από τους πρώτους παραθεριστικούς οικισμούς της Φώκαιας, δυστυχώς και αυτός χωρίς σχέδιο και έτσι σήμερα αντιμετωπίζει τα γνωστά προβλήματα των αυθαίρετων οικισμών, δρόμοι κοινόχρηστα κ.λ.π.
Μυλόπετρα, η := (Δες Μόκριζα)
Μύλος, ο (Παγοποιείο) := Περιοχή 600 μέτρα νότια της Αναβύσσου πάνω στον επαρχιακό δρόμο, όπου υπήρχε παλιά αλευρόμυλος. Αργότερα στο ίδιο σημείο έγινε παγοποιείο και η περιοχή ονομαζόταν Παγοποιείο.
Μώλος, ο (Μόλος) := Η περιοχή του σημερινού λιμανιού της Φώκαιας όπου παλιά υπήρχε μικρός μώλος. Ονομα Μεσαιωνικό από το Λατινικό molo = προκυμαία. Στο ίδιο σημείο υπήρχαν πιο παλιά και τα απομεινάρια του αρχαίου λιμανιού του Ανάφλυστου, (στο σημείο που υπάρχει σήμερα η πλατφόρμα, που βάζει το καλοκαίρι τραπέζια το εστιατόριο του Μαρίνου).
Μωραίτης, ο := Περιοχή ανάμεσα στο Μαύρο Λιθάρι και τη Λάκα. Πήρε το όνομα από τις κατασκηνώσεις της Σχολής Μωραϊτη που υπάρχουν εκεί.
Νάνος, ο := Περιοχή βόρεια του Καταφυγίου κοντά στην Α.Τ.Ε. όπου κατοικούσε ο Αγροφύλακας Νάνος.
Νάρκες, οι := Περιοχή βόρεια του Αγιου Παντελεήμονα δεξιά και αριστερά του επαρχιακού δρόμου Αναβύσσου-Καλυβίων. Πήρε το όνομα γιατί εκεί υπήρχε ναρκοπέδιο των Γερμανών κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχαν σκοτωθεί μερικοί, που ερχόταν από τα γύρω χωριά, να βγάλουν νάρκες, για να χρησιμοποιήσουν τη γόμωση για ψάρεμα, πριν το καθαρίσει ο στρατός.
Ναυπηγείο, το := Περιοχή κάτω από το εκκλησάκι του Αγίου Νικόλα όπου είχαν φτιάξει ναυπηγείο οι Φωκιανοί πρόσφυγες.
Νεκροταφείο, το := Περιοχές γύρω από το νεκροταφείο της Αναβύσσου, και της Φώκαιας.
Νικολάου, ο := Περιοχή αμέσως νοτιοανατολικά του Αγίου Παντελεήμονα. Βρέθηκε εκεί πλούσιο νεκροταφείο των Γεωμετρικών χρόνων στο κτήμα Νικολάου. Πολλά χρυσά αντικείμενα και όμορφα αγγεία, που βρέθηκαν εδώ το 1965 και το 1969 στολίζουν τις προθήκες του αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας και της Βραυρώνας. Η ανακάλυψη ενός ολόκληρου απείραχτου νεκροταφείου αυτής της εποχής, που είναι μοναδικό σε όλη την Αττική, είναι ανεκτίμητο δώρο για τους ερευνητές της ιστορίας μας.
Νινέτ, το := Περιοχή στον παραλιακό οικισμό Αρετσού Αναβύσσου όπου υπάρχει ο κινηματογράφος Νινέτ , που έχει το όνομα της γυναίκας του ιδιοκτήτη του κινηματογράφου.
Νταμάρι, το := 1. Περιοχή στην ανατολική πλαγιά του βουνού Ολυμπος, βορειοδυτικά της Αναβύσσου. Λειτουργούσε εκεί νταμάρι του Ερμή. Σήμερα είναι εκεί η μεγάλη δεξαμενή ύδρευσης της Αναβύσσου.
2. Επίσης περιοχή μέσα σε χαράδρα ένα χιλιόμετρο μετά τη Φώκαια, προς το Σούνιο, όπου λειτουργούσε νταμάρι του Οικονομάκη. Σήμερα είναι η χωματερή της Φώκαιας. Από την Τούρκικη λέξη damar = λατομείο
Ξερόλακα, η (Δικηγορικά) := Περιοχή στο κέντρο του οικισμού του Θυμαριού. Αναφέρεται με αυτό το όνομα στους χάρτες του Υπουργείου Γεωργίας. Την ονομασία Δικηγορικά την πήρε από το συνεταιρισμό των δικηγόρων που αγόρασε τμήμα της περιοχής για να το εντάξει στο σχέδιο.
Ξηρόν Πηγάδι, το (Ξεροπήγαδο) := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 σε δύο τοποθεσίες, στο Αρί, και στην μεγάλη ρεματιά της ανατολικής πλευράς του βουνού Ολυμπος (Σκόρδι). Το αναφέρει σαν τριγωνομετρικό και ο χάρτης διανομής του Υπουργείου Γεωργίας σε δύο περιοχές, στο Αρί κοντά στον επαρχιακό δρόμο που πάει για Κερατέα, και στο βουνό Σκόρδι.
Οικονομάκης, ο (Νταμάρι) := Περιοχή της Φώκαιας όπου είχε λατομείο ο Οικονομάκης. Αργότερα εκεί έγινε η χωματερή της Φώκαιας.
Ολυμπος, ο := 1. Το βουνό πάνω από την Ανάβυσσο και τη Σαρωνίδα. Εχει δύο κορυφές, που τις χωρίζει μια βαθιά ρεματιά όπου σήμερα έγινε η καινούργια χωματερή της Αναβύσσου. Η υψηλότερη κορυφή, 486 μέτρα ύψος, ονομάζεται Ολυμπος, και είναι αυτή πάνω από την Ανάβυσσο και τη Σαρωνίδα, στο κέντρο του βουνού. Η δεύτερη κορυφή του, στο βόρειο μέρος, πάνω από τον Αγιο Παντελεήμονα, 357 μέτρα ύψος, ονομάζεται Σκόρδι.
Πολλοί ονομάζουν όλο το βουνό Σκόρδι αντί Ολυμπος. Επίσης ο R. Lepsius στο βιβλίο του "Η γεωλογία της Αττικής" το 1906 ονομάζει όλο το βουνό Σκόρδι. Ο J.A.Kaupert όμως, στο χάρτη του το 1887 αναφέρει την υψηλότερη κορυφή Ολυμπος και τη δεύτερη σε ύψος Σκόρδι.
Οι επίσημοι χάρτες του Γ.Υ.Σ. και της Ε.Σ.Υ.Ε. ονομάζουν όλο το βουνό Ολυμπο και τη χαμηλότερη κορυφή Σκόρδι.
Η ονομασία προέρχεται κατά μια εκδοχή από το βουνό των θεών. Κατά μια άλλη εκδοχή από παραφθορά του ονόματος Αιγιλία, αρχαίου δήμου της περιοχής.
2. Επίσης Ολυμπος είναι η ονομασία κοιλάδας νότια του βουνού Πανί, από τη Φέριζα μέχρι την Τραπουριά. Η περιοχή είναι γεμάτη σημαντικές αρχαιότητες γιατί ήταν κατοικημένη συνεχώς από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα. Σε αυτή την περιοχή πρέπει να βρισκόταν οι αρχαίοι Δήμοι των Θορών, της Αιγιλίας και ίσως των Φρεαρίων.
3. Επίσης Ολυμπος είναι η ονομασία μικρού οικισμού στην κοιλάδα του Ολύμπου, που ανήκει διοικητικά στα Καλύβια. Το χωριό πιθανόν να είναι χτισμένο πάνω στις αρχαίες Θορές. Στο χωριό είχε το σπίτι του από χρόνια ο διάσημος γλύπτης Μέμος Μακρής. Ηταν το χωριό του τσιφλικιού, και πουλήθηκε μαζί με το τσιφλίκι από τους Τούρκους στους Μαρκέλους.
Παγοποιείο, το := Δες Μύλος
Παλαιά Φώκαια :=Δες Φώκαια Παλαιά
Παλαιολιότριβον, το := Αναφέρεται στο χοτζέτι των Μαρκέλων και είναι στην περιοχή του Αρί. Μάλλον θα εννοεί κάποιο παλιό λιοτρίβι. Σε άλλη δικαστική απόφαση αναφέρεται σαν Παλαιό Λιοτρίβι.
Παλιά Λουτρά, τα := Ονομασία περιοχής στο Κάλμι που αναφέρεται σε χάρτη του Υπουργείου Γεωργίας σαν τριγωνομετρικό σταθερό σημείο. Στην περιοχή υπάρχουν αρχαία λουτρά (θέρμες), από κει και το κοντινό τοπωνύμιο Θέρμη.
Παλιά Μηχανή, η := Περιοχή όπου παλιά υπήρχε η παλιά μηχανή άντλησης θαλασσινού νερού, των αλυκών Αναβύσσου. Στη μέση περίπου του σημερινού περιφερειακού δρόμου των αλυκών. Σήμερα δεν υπάρχει.
Παναγία Μεσοσπορίτισα, η := Περιοχή διακόσια μέτρα νοτιανατολικά του χωριού Ολυμπος όπου υπάρχει το ομώνυμο εκκλησάκι. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, και χτίστηκε γύρω στον δέκατο αιώνα. Οι τοιχογραφίες της όμως που φαίνονται σήμερα, γιατί προφανώς από κάτω υπάρχουν άλλες παλαιότερες, έγιναν γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα.
Παναρίτι, το ( Παναρήτι) := Περιοχή στο δυτικό μέρος του Αρί, στις πλαγιές των λόφων. Τόπος γεμάτος ερείπια αρχαία και θεμέλια δυο τουλάχιστον εκκλησιών, καθώς και ερείπια μοναστηριού, όπως δείχνει ο χάρτης του J. A. KAUPERT. Ισως αυτό να είναι το μοναστήρι που λένε για τη μάντρα που αναφέρουμε χαμηλά στο Αρί. Το αναφέρει και ο παλιός χάρτης του Γ.Υ.Σ σαν Παναρήτι..
Πάνειο, το := Δες Πανί
Πανί, το (Πάνειο) :=Βουνό στα βόρεια της περιοχής Αναβύσσου, νότια της Κερατέας και ανατολικά των Καλυβίων. Το υψηλότερο βουνό της περιοχής, με υψηλότερη κορυφή το Κερατοβούνι, πάνω από την Κερατέα 650 μέτρα ύψος, και δεύτερη το Πανί, πάνω από τα Καλύβια 639 μέτρα ύψος. Ονομασία πιθανόν από το θεό Πάνα (Πάνειον), χωρίς ωστόσο να έχει ανακαλυφθεί ιερό που λατρευόταν ο Πάνας. Πρώτη φορά που αναφέρεται αυτή η ονομασία στις πηγές, είναι σε επιστολή του Μητροπολίτη Αθηνών Μιχαήλ Ακομινάτου το έτος 1205, όπου σε κάποια φράση αναφέρει ... την του πανικού όρους ακρώρειαν.... χωρίς όμως να διευκρινίζει αν πρόκειται γι αυτό το βουνό.
Πάντος, ο := Περιοχή ανάμεσα στην Φώκαια και την Ανάβυσσο όπου είχε σπίτι από παλιά ο Καλυβιώτης Πάντος. (Στη σημερινή οδό Μικράς Ασίας.)
Πατητήρια, τα := Περιοχή 200 μέτρα βορειοανατολικά του Αγίου Παντελεήμονα πάνω στον δρόμο Αναβύσσου-Κερατέας όπου παλιά υπήρχαν πατητήρια. Στο μικρό λόφο βορειοανατολικά των πατητηριών υπάρχουν δείγματα προϊστορικού οικισμού. Σε μικρή απόσταση νότια από τα πατητήρια είναι το κτήμα Νικολάου όπου βρέθηκε το πλούσιο Γεωμετρικό Νεκροταφείο.
Επίσης πατητήρια ονομαζόταν διάφορες περιοχές που είχαν πατητήρια π.χ. Αποίκου , Παπαδόπουλου, Μεθενίτη, Μαλτέζου, Ερμή κ.λ.π.
Πάτροκλος, ο (Γαιδουρονήσι, Πάτροκλου Χάραξ, Κόπρος) := Νησί στο ύψος του 65ου χιλιόμετρου Αθηνών Σούνιου. Ιδιόκτητο σήμερα από την οικογένεια Γιατράκου. Πήρε την ονομασία του από τον Πάτροκλο νάυαρχο του στόλου του Αιγυπτίου βασιλιά Πτολεμαίου γιου του Πτολεμαίου Λάγου. Τον είχε στείλει ο Πτολεμαίος να βοηθήσει τους συμμάχους του Αθηναίους, που υπέφεραν από τις επιδρομές του Μακεδόνα Αντιγόνου. Είχε σε αυτό το νησί το στρατόπεδο του, και ίχνη του σώζονται μέχρι σήμερα.
Συνάντησα στο χάρτη αρχαίων τοπωνυμίων Αττικής, στην εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, το όνομα Κόπρος σαν αρχαίο τοπωνύμιο του νησιού.
Αλλες ονομασίες του από διάφορους παλιούς χάρτες είναι:
α. Guadelono σε χάρτη του 1640 του J.Bblaeu.
β. Gaidaronisi σε χάρτη του 1715 του N. DE FER. Εδώ πρωτοεμφανίζεται η ονομασία Γαιδαρονήσι.
γ. Patrocli σε χάρτη του 1638 του J.J. JASON
δ. Guidronisa και Patrocli σε χάρτη του 1702 J. B. HOMANN
ε. Provencale σε χάρτη του 1738 του X. E. BELLIN
Πάτροκλου Χάραξ, ο := Η αρχαία ονομασία του νησιού του Πάτροκλου. (χάραξ = στρατόπεδο).
Αναφέρεται στον χάρτη του J.J. JASON του 1638 σαν "Proclu clarax". Ο ίδιος χάρτης όμως, παραδίπλα έχει ένα άλλο νησάκι που το ονομάζει Patrocli.
Παπαθανάσης, ο := Περιοχή που ο επαρχιακός δρόμος Αναβύσσου-παραλίας συναντά τη λεωφόρο Σούνιου. Πήρε το όνομα από τον ιδιοκτήτη ταβέρνας. Ο J.A.Kaupert, στο χάρτη του, του 1887 αναφέρει ταβέρνα και αμαξοστάσιο στο σημείο αυτό.
Πετράκης ο :=Περιοχή πάνω από τα Βούρλα όπου υπήρχε το περιβόλι του Πετράκη.
Πέρα μώλος, ο := Η περιοχή λίγο έξω από τη Φώκαια προς το Σούνιο όπου υπάρχει Μώλος.
Περιφέρι, το := Περιοχή ακριβώς βόρεια του χωριού Ολυμπος. το συναντάμε στο χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager.
Πευκάρα, η :=Περιοχή της Παλαιάς Φώκαιας νότια του Καταφυγίου, όπου υπάρχει μεγάλος πεύκος. Συνορεύει με τη χωράφα.
Πεύκα, τα := Περιοχή στην νοτιανατολική γωνιά του χωριού Παλαιά Φώκαια, όπου υπάρχει πευκώνας και ταβέρνες.
Πεύκα Γιουρντά, τα := Παλαιότερο όνομα της περιοχής που σήμερα είναι η Σαρωνίδα. Δες και Γιουρντά.
Πεύκος, ο := Περιοχή στη νότια είσοδο της Αναβύσσου, όπου υπάρχoυν δύο μεγάλα αιωνόβια πεύκα. Κάτω από αυτό το πεύκο, και σε κάποιο παρακάτω, εγκαταστάθηκαν οι Αρετσιανοί όταν πρωτοήρθαν το 1924 στην Ανάβυσσο. Εκεί μέσα σε αντίσκηνα πέρασαν μήνες, μέχρι να χτιστούν τα σπίτια. Σήμερα είναι στο κράσπεδο της Λεωφόρου Καραμανλή.
Πηγάδι Αγνώστη, το := Περιοχή με πηγάδι κοντά στη Φέριζα. Στη περιοχή υπάρχουν και άλλα παλιά πηγάδια.(Αντωνίου)
Πηγάδι Βαλμά, το := Περιοχή με πηγάδι στον Βαλμά.(Αντωνίου)
Πηγάδι Βόντα, το := Περιοχή με πηγάδι στην Βόντα. Αναφέρεται και στο χοτζέτι των Μαρκέλων.
Πηγάδι Του Κυνηγού, το := Περιοχή με πηγάδι στην Αγια Φωτεινή.(Αντωνίου)
Πηγάδι της Λάκας, το := Τρία πηγάδια υπήρχαν στη λάκα, δύο κοντά στις αλυκές και ένα στην Γελαδόστρατα.
Πηγάδι του Μεθενίτη, το := Περιοχή με πηγάδι στην ανατολική περιφέρεια της Αναβύσσου με καλό νερό από όπου έπαιρναν πόσιμο νερό οι ανατολικές γειτονιές της Αναβύσσου, πριν σκάψουν τα νέα πηγάδια.
Πηγάδι της Φέριζας, το := Περιοχή με πηγάδι στη Φέριζα, βόρεια του οικισμού. Το πηγάδι αυτό είναι αρχαίο και πρέπει να υπήρχε οικισμός γύρω από αυτό γιατί υπάρχουν πολλά ερείπια τριγύρω. Γύρω από το λόφο της Φέριζας υπάρχουν και άλλα αρχαία πηγάδια αλλά όταν λέμε πηγάδι της Φέριζας εννοούμε αυτό που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά, με τα αρχαία θεμέλια γύρω.
Πολίτη := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891 στην περιοχή ανάμεσα στο Κάλμι και τη Θέρμη, βόρεια της κορυφής Σκόρδι, που αργότερα ονομάστηκε Μαρκέλου.
Πουρναράκια, τα := Περιοχή στην πλαγιά του βουνού Πανί, βόρεια της Φέριζας. (Αντωνίου)
Πούσι Θατ, το := Περιοχή νότια της Μόκριζας. Αρβανίτικα σημαίνει ξεροπήγαδο. Την ίδια ονομασία στα Ελληνικά (ξεροπήγαδο) συναντάμε στο χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager
Πούσι Θελ, το := Περιοχή στο Αρί σημαίνει βαθύ πηγάδι. Προφανώς είναι ένα βαθύ μεταλλευτικό πηγάδι δίπλα στο δρόμο, του Αρί που βρίσκεται μέσα σε ένα ερειπωμένο κτίσμα.
Προφήτης Ηλίας := Λόφος 356 μέτρα ύψος, της Παλαιάς Φώκαιας ανατολικά του χωριού σε απόσταση 4-5 χιλιόμετρων. Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το παλιό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Υπάρχουν πολλές αρχαιότητες τριγύρω.
Πυργάκι, το (Πύργος) := Λόφος και Περιοχή νότια του Καταφυγίου. Στην κορυφή του λόφου υπάρχει ερειπωμένος μικρός πύργος. Στις πλαγιές του λόφου υπάρχουν ίχνη μεγάλου προϊστορικού οικισμού. Χρησίμευε για παρατηρητήριο και φυλάκιο, για να ειδοποιούνται έγκαιρα οι κάτοικοι για τις επιδρομές των πειρατών. Ο J.A. KAUPERT στο χάρτη του 1887 αναφέρει το Πυργάκι με την ονομασία Tzopa και δείχνει ότι υπάρχει εκεί Μεσαιωνικό ερειπωμένο κάστρο (kastell).
Πυργάρι, το := Αναφέρεται στο χοτζέτι των Μαρκέλων χωρίς μεγάλη σαφήνεια, για την περιοχή του Σκόρδι πάνω από τον Αγιο Παντελεήμονα. Δεν αναφέρεται όμως στον χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager σε αυτήν την περιοχή τέτοια ονομασία. Αντίθετα υπάρχει τέτοια ονομασία, σε αυτό το χάρτη, στην περιοχή του βουνού Πανί. Δεν μπόρεσα να το διασταυρώσω.
Πύργος του Μελισσουργού, ο := Δες Μελισσουργού
Πύργος Φοινικιάς := Δες Φοινικιά
Ρέθι Κόκλι := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager, στην περιοχή του Πανιού, πάνω από την Τραπουριά. Ρέθι= στεφάνι, πλαγιά, στα αρβανίτικα. Προφανώς παραφθορά των αρχαίων λέξεων ρέω, ρείθρο .
Ρέθι Κούκι := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, στην περιοχή του πανιού πάνω από του Μελισσουργού. Ρέθι= στεφάνι, πλαγιά, στα αρβανίτικα.
Ρέθι Μωραίτη, το := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, στην περιοχή του Αρί. Ρέθι= στεφάνι, πλαγιά, στα αρβανίτικα.
Ρέθι Νέρι, το := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, στην περιοχή του Αρί. Ρέθι= στεφάνι, πλαγιά, στα αρβανίτικα.
Ρέμα των αλυκών, το := Περιοχή στο περιφερειακό ρέμα των Αλυκών που είχε θαλασσινό νερό και ήταν γεμάτο κεφαλόπουλα και χέλια. Εκεί ψαρεύαμε πιτσιρικάδες, αφού πρώτα θολώναμε το νερό, πιάναμε τα ζαλισμένα ψάρια με απόχες η και με τα χέρια καμιά φορά.
Ρέμα Αρί, το := Μεγάλο ρέμα στα νοτιοδυτικά του Αρί που μαζεύει όλα τα ρέματα από τη Σάκα από το Μητροπήσι και από τη Μάριζα. Καταλήγει και σκορπίζει τα νερά του στα βόρεια της Βόντα, από όπου ακολουθώντας τον κάμπο, όχι πια σε καθορισμένη κοίτη, φθάνουν στη θάλασσα. Είναι το ρέμα που σε συνδυασμό με το ρέμα Αλογάρη πλημμυρίζουν τη Βόντα, μερικές φορές με καταστροφικές συνέπειες.
Ρέμα Μανούσου, το := Ρέμα που έρχεται από την περιοχή Μανούσου μέσα από το στενό της Κούρμπα, παράλληλα με το δρόμο Αναβύσσου Κερατέας και χύνεται στο ρέμα Αρί.
Ρέμα Μάριζα, το := Ρέμα που έρχεται από το λόφο Κιάφα Μάριζα και χύνεται στο ρέμα Αρί.
Ρέμα Μόκριζα, το := Ρέμα που έρχεται από το λόφο Μόκριζα και χύνεται στο ρέμα Αρί.
Ριμινίτες, οι := Περιοχή πίσω από την καινούργια εκκλησία της Αναβύσσου όπου έχουν οικόπεδα τα μέλη του συνεταιρισμού πολεμιστών του Ρίμινι.
Σάκα, η := Περιοχή βορειοανατολικά της Φέριζας προς το Μητροπήσι. Παραθεριστικός οικισμός αυθαιρέτων.
Σανταρίκη := Προφανώς λανθασμένη έκφραση του Σανταρίνη, Σάντα Ειρήνη, (Συντερίνα). Το συνάντησα σε δικαστική απόφαση για το τσιφλίκι των Μαρκέλων.
Σαντζώρτζης := Ετσι ονομάζουν οι ντόπιοι το νησί Αγιος Γεώργιος. (Δες και Αγιος Γεώργιος)
Σαντόζα, ο := Περιοχή νοτιοανατολικά της Φέριζας πάνω στον δρόμο Αναβύσσου - Κερατέας. Πήρε το όνομα από τον Ισπανό Σαντόζα, που εκμεταλλευόταν τις αλυκές και είχε μεγάλο κτήμα στην Περιοχή. Στην κατοχή ήταν καταφύγιο κυνηγημένων από τους Γερμανούς. Σήμερα το κτήμα το κατέχει η εφοπλιστική οικογένεια Μαρτίνου.
Σαρωνίδα, η =: Ο γνωστός μεγάλος παραθεριστικός οικισμός που αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη Κοινότητα το 1979.
Σκαστή Πέτρα, η (Κομμένος Βράχος, Σχισμένος Βράχος) := Η κορυφή του λόφου δεξιά όπως ανεβαίνουμε για Συντερίνα από την Α.Τ.Ε.. Πήρε το όνομα από το χαρακτηριστικό σχήμα του βράχου στην κορυφή, που έχει σκιστεί στα δύο.
Σκόρδι, το := Κορυφή του βουνού Ολυμπος στο βόρειο μέρος προς του Μελισσουργού, με υψόμετρο 375 μέτρα. Σκόρδι οι ντόπιοι ονομάζουν όλο το βουνό. Ελληνική λέξη που προέρχεται από την αρχαία λέξη σκόροδον, σκόρδον.
Σκουπίδια, τα := Οι περιοχές των χωματερών Αναβύσσου και Φώκαιας.
Σούδα, η := Πέρασμα μεταξύ Σάκας και Τζαρτζαβίλας. (Αντωνίου) από το Λατινικό suda = χαράκωμα.
Σούμα του Ερμή, η := Δες Ερμή Από το λατινικό summa = σύνολο
Σούριζα, η := Ρεματιά του βουνού Πανί πάνω από το χωριό Ολυμπος. Από την Αρβανίτικη λέξη σούρι = άμμος, χαλίκι. Προφανώς παραφθορά των Ελληνικών λέξεων σύρω και σωρός.
Σουφλερή, η := Λόφος με δύο κορυφές,δυτικά του Προφήτη Ηλία και νότια της Χωράφας. Σ αυτόν το λόφο βρίσκεται η Σπηλιά του Νταβέλη (Τρύπια Σπηλιά), και η σπηλιά που θεωρούμε ότι είναι το ιερό του Πάνα.
Σπηλιά του Πάνα, η := Μικρή σπηλιά, στο λόφο Σουφλερή, όπου με πολύ μεγάλη πιθανότητα βρισκόταν το ιερό του θεού Πάνα. Το Πάνειον που αναφέρει ο Στράβων ότι είδε "... περί τον Ανάφλυστον"..
Σπηλιά του Νταβέλη, η := Σπηλιά στα βόρεια του λόφου Σουφλερή, πάνω από τη Χωράφα. Εχει βουλιάξει η οροφή και έχει δημιουργηθεί τρύπα, γι αυτό λέγεται και Τρύπια Σπηλιά. Προφανώς κάποτε υπήρξε καταφύγιο του λήσταρχου Νταβέλη.
Σπηλιάς, ο := Λοφάκι νότια της Φέριζας προς την Τζαρτζαβίλα. Αναφέρεται στο χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager σαν Σπηλιά, και στον χάρτη του KAUPERT σαν spilias
Σταυροδρόμι, το := Περιοχή στο κέντρο της Βόντα όπου συναντώνται οι Δρόμοι Αγίου Παντελεήμονα-Καπό και Αναβύσσου-Τζαρτζαβίλας. Τριγωνομετρικό του Υπουργείου Γεωργίας.
Στέκα, η := Λόφος στη περιοχή που σήμερα ονομάζεται Δροσιά. Στο χάρτη του J. A. KAUPERT με αυτό το όνομα σημειώνεται ο λόφος ακριβώς δυτικά του Καπό. Η ονομασία πιθανόν από την Ελληνική λέξη στέκω.
Στέρνα := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, σε δύο σημεία, στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται Καταφύγι. Ο J. A. KAUPERT αναφέρει στην περιοχή "αποθήκες νερού". Προφανώς υπήρχαν στέρνες νερού που δεν έχει ερευνηθεί αν ήταν αρχαίες, πράγμα που θα σήμαινε ότι στην περιοχή γινόταν επεξεργασία μετάλλων.
Στρώμα, το := Λόφος ανάμεσα στην Αγια Φωτεινή και το Χάρακα.
Συνοικισμός, ο := Δες Βλάχικα. Τριγωνομετρικό του Υπουργείου Γεωργίας.
Σφυρής, ο := Περιοχή ανατολικά της Φώκαιας με μεγάλη έκταση θερμοκηπίων λουλουδιών από τον ιδιοκτήτη των οποίων πήρε το όνομα της.
Σχισμένος Βράχος, ο (Κομμένος Βράχος) := Δες Σκαστή Πέτρα
Σχίνα, τα := Περιοχή στο βουνό κοντά στη Φέριζα. (Αντωνίου)
Σχολείο, το := Ονομα της περιοχής γύρω από τα Δημοτικά Σχολεία, Αναβύσσου και Φώκαιας.
Ταλκ, το :=Μικρά λιμανάκια με αμμουδιά ένα χιλιόμετρο μετά τη Φώκαια προς το Σούνιο. Σήμερα είναι Κοινοτικό κάμπινγκ.Το όνομα οφείλεται στο χώμα που υπάρχει εκεί και μοιάζει πολύ με σκόνη ταλκ.
Τζαρτζαβίλα, ή (Τζαρδαβίλα) := Κάμπος νοτιανατολικά της Φέριζας και δυτικά του δρόμου Αναβύσσου-Κερατέας. Εχουν εντοπιστεί πολλά αρχαία, (οικισμοί, νεκροταφεία, κ.λ.π). Η ονομασία πιθανόν προέρχεται από την Τούρκικη λέξη chardak= ξύλινο καλύβι και την Αρβανίτικη λέξη vile=αρχοντικό.
Τζήτζαινα, η := Περιοχή νότια του Μελισσουργού, από το όνομα μιας των κληρονόμων των Μαρκέλων.
Τζόπα ( Tzopa) := Ονομασία που δίνει ο χάρτης του J. A. KAUPERT στο λόφο που είναι το Πυργάκι
Τζούμπα, η := Με αυτό το όνομα ο Αντωνίου αναφέρει τους τρεις μικρούς λόφους στο Καπό. Ομως ο KAUPERT αναφέρει μόνο το λόφο του Καπό σαν Τζούμπα Καπό . Η έκφραση " ...τες Τζούμπες..." αναφέρεται και στο χοτζέτι των Μαρκέλων, για την Περιοχή του Καπό.
Τουρκολίμανο, το := Κοιλάδα δεξιά και αριστερά από τον παραλιακό δρόμο λίγο πριν φτάσουμε στο Κασίδι. Σήμερα είναι πυκνοχτισμένη από εξοχικά σπίτια
Τουρκοχώραφο, το := Δες Χωράφι Τούρκικο
Τραπουριά, η (Δραπουριά) := Περιοχή βόρεια του δρόμου Αναβύσσου -Καλυβίων στο ύψος του Πύργου του Μελισσουργού. Πυκνοκατοικημένη από εξοχικά σπίτια. Η περιοχή είναι γεμάτη αρχαία.
Τριανταφύλλεζα, η := Περιοχή που καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του οροπεδίου της Αγιας Φωτεινής.
Τρύπια Σπηλιά, η := Δες σπηλιά Νταβέλη.
Τρύπια Πέτρα, η := Περιοχή στην λεωφόρο Σούνιου λίγο πριν το Τουρκολίμανο.
Τσαμαδός, ο := Περιοχή βορειοδυτικά του λόφου Αλογάρη, στη Λούτσα, πήρε το όνομα από τον ιδιοκτήτη σπιτιού και εκτάσεων στην περιοχή.
Τσούμπα, η := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, στην θέση που ανακαλύφθηκαν τελευταία οι δύο αρχαίοι τύμβοι, στα νοτιοδυτικά της Α.Τ.Ε. Η ονομασία προέρχεται από την αρχαία λέξη τύμβος >τούμπα > τσούμπα.
Τσούμπα Καπό := Δες Τζούμπα Καπό
Τυροκομείο, το := Περιοχή ανάμεσα στην Ανάβυσσο και τη Φώκαια όπου υπήρχε τα παλιά χρόνια τυροκομείο. (Στη σημερινή οδό Μικράς Ασίας.)
Υδραγωγείο, το := Περιοχή στον Ολυμπο που βρίσκονται τα πηγάδια που υδρευόταν παλιά η Ανάβυσσος. Πήρε το όνομα, όχι από το σύγχρονο υδραγωγείο, αλλά από το αρχαίο που υπάρχει στην ίδια θέση. Μπορεί ακόμα και σήμερα κανείς να δει, τα φρεάτια και τους αγωγούς του αρχαίου αυτού υδραγωγείου. Ο Αντωνίου αναφέρει την περιοχή αυτή σαν Κοντίτα. Σε αυτή τη περιοχή, λίγα μέτρα νοτιοδυτικά από τα φρεάτια. βρίσκεται η Βασιλική του Ολύμπου. Προφανώς πολύ κοντά στη περιοχή θα υπήρχε σπουδαίος οικισμός για να γίνει τόσο μεγάλο έργο για την ύδρευση του. Και μια επιπλέον απόδειξη είναι ότι βρέθηκε εκεί κοντά τόσο μεγάλη εκκλησία.
Υπόγειο Πέλαγος, το := Πολύ όμορφη μικρή αμμουδιά κάτω από γκρεμό λίγο μετά το Καλύψω, προς την Αθήνα. Τα νερά είναι πεντακάθαρα γιατί επηρεάζονται από τα θαλάσσια ρεύματα του στενού του Αρτσιντά. Από τον γκρεμό αναβλύζει γλυκό νερό. Είναι η τελευταία πηγή που απέμεινε στην περιοχή.
Φάρος, ο := Βραχονησίδα νοτιανατολικά του Δασωμένου Λόφου. Εχει πάνω μικρό αυτόματο φάρο. Γύρω του υπάρχουν αρχαία ναυάγια.
Φερεντίνος, ο := Τμήμα της Βόντα δυτικά του Λογοθέτη. Πήρε την ονομασία από τον ιδιοκτήτη ανθοκηπίων στην Περιοχή.
Φέριζα, η (Βέρεζα) := Οικισμός και λόφος νότια από το Κερατοβούνι. Ονομασία που προέρχεται από το Αρβανίτικο ferre που θα πει βατομουριές. Οι κάτοικοι του χωριού είναι βοσκοί "Βλάχικης" καταγωγής. Ο J. A. KAUPERT αναφέρει σαν Βαλμά το λόφο της Φέριζας. Ο παλιός χάρτης της Γ.Υ.Σ. αναφέρει σαν Μόκριζα το λόφο της Φέριζας. Επειδή έχω συναντήσει και την εκδοχή Θέριζα, ίσως η ονομασία να προέρχεται από παραφθορά της αρχαίας ονομασίας δήμου της περιοχής, Θοραί.
Φλεριανός, ο := Περιοχή κάτω από τα Βλάχικα προς τη Λάκα, που είχε ανθοκήπια ο Φλεριανός.
Φοινικιά, η := Περιοχή στον Πύργο του Μελισσουργού αναφέρεται και σαν Πύργος Φοινικιάς στο χάρτη των Χριστομάνου-Lindemager
Φοφόλα, η (Χοβόλα) := Η νότια πλαγιά του βουνού Ολυμπος. Από το Γυμνάσιο της Αναβύσσου μέχρι σχεδόν τα Βλάχικα. Ετυμολογικά το όνομα προέρχεται από τη χόβολη (στάχτη). Πιθανόν γιατί σε αυτή την περιοχή υπήρχαν πολλά καμίνια για ξυλοκάρβουνα και ασβέστη. Μία άλλη εκδοχή είναι ότι στην περιοχή υπάρχουν αρχαίοι τάφοι, με απομεινάρια τελετουργικών καύσεων, και από τις στάχτες που έβρισκαν εδώ οι γεωργοί ονόμασαν την περιοχή έτσι. (Κάποιο τμήμα της περιοχής ονομάζεται Ασβεστοκάμινο)
Φρέγκρι, το := Δες Φρέκερη
Φρέκερη, η (Φρέγκρι) :=Λόφος δυτικά της Αγιας Φωτεινής, έχει ύψος 280 μ.
Φώκαια Παλαιά, η := Χωριό παραθαλάσσιο, έδρα ομώνυμης Κοινότητας. Βρίσκεται στο 54ο χιλιόμετρο του παραλιακού δρόμου Αθηνών-Σούνιου. Προσφυγοχώρι, χτίστηκε μετά το διωγμό από πρόσφυγες που ήρθαν από την Παλαιά Φώκαια της Μικρασίας, το 1924. Είναι χτισμένο περίπου στην θέση ενός οικισμού και του λιμανιού του αρχαίου Ανάφλυστου. Σχετικά με το όνομα Παλαιά Φώκαια αντί Νέα Φώκαια, όπως Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία, κ.λ.π. που δινόταν στις νέες εγκαταστάσεις από τους πρόσφυγες, η ιστορία έχει ως εξής.
Τον 8ο αιώνα π.Χ. άποικοι από τη Φωκίδα ιδρύουν τη Φώκαια (Αρχαία Φώκαια), στην αριστερή είσοδο του κόλπου της Σμύρνης. Η πόλη έγινε σύντομα μεγάλη και δυνατή και έκανε αποικίες στον Εύξεινο Πόντο , στη Γαλλία (Μασσαλία) στην Κορσική και αλλού. Το 540 όμως και για να αποφύγουν τον Περσικό ζυγό εγκαταλείπουν την πόλη μαζί με τα ιερά τους, και πήγαν στην αποικία τους, Αλαλία της Κορσικής. Το 1250 μ.Χ. απόγονοι των παλιών Φωκαέων ιδρύουν τη Νέα Φώκαια 9 χιλιόμετρα βόρεια της Παλιάς Φώκαιας. Ετσι στη Μικρά Ασία υπάρχουν δύο χωριά με το όνομα Φώκαια, η Παλαιά Φώκαια (στην αρχαία τοποθεσία) και η Νέα Φώκαια. Από τη Παλαιά Φώκαια έφυγαν οι συμπατριώτες μας Φωκιανοί το 1922 και ήλθαν εδώ και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Αναβύσσου το 1924 και ονόμασαν το χωριό τους Παλαιά Φώκαια, σαν το παλιό χωριό τους, γιατί Νέα Φώκαια υπήρχε στην Μικρά Ασία.
Χάρβαλο, το := Λόφος Βορειοδυτικά του Αρί. Τμήμα της λοφοσειράς που χωρίζει την περιοχή της Αναβύσσου από τη Λαυρεωτική. ( Προέρχεται από τη λέξη χαλαρός.)
Χαρουπιά, η := Περιοχή νότια από το Γυμνάσιο Αναβύσσου όπου υπάρχει μεγάλη Χαρουπιά
Χαρουπιές, οι := Περιοχή βόρεια της Φέριζας. (Αντωνίου)
Χοβόλα, η := Δες Φοφόλα
Χωράφα, η (Μεγάλη Λάκα) := Περιοχή νότια του Καταφυγίου και ανατολικά της Φώκαιας. Μικρή κοιλάδα που στο ανατολικό άκρο της βρίσκεται το Πυργάκι.
Χωράφι Τούρκικο, το (Τουρκοχώραφο) := Την ονομασία αυτή έχει ο χάρτης των Χριστομάνου-Lindemager του 1891, στις περιοχές που σήμερα ονομάζουμε Δημητριάδη, Βούρλα, Ερμή. Αλλη ονομασία είναι Τουρκοχώραφο και έτσι αναφέρεται στις διανομές του Υπουργείου Γεωργίας.

(Αν μου στέλνατε ενα μήνυμα με παρατηρήσεις, σχόλια ή πληροφορίες θα με βοηθούσε πολύ στη συνέχιση της μελέτης μου).

ΟΙ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΝΑΝΕΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΥΤΙΖΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ!